Хива, ворота в пустыню Кызылкум, один из самых удаленных уцелевших городов Великого Шёлкового пути, хранилище древних памятников, ремесел и традиций, важная археологическая площадка: знакомству с городом посвящен третий выпуск программы “Узбекская жизнь”.

Hazorasp qal’asining qurilishi haqida bir qator afsona va rivoyatlar mavjud. Xususan, qal’aning dastlabki davrdagi tarixi yaxudiylarning to’rtinchi podshosi – Solomon (Sulaymon) nomi bilan bog’lanadi. Tarixiy manbalarga qaraganda Solomon podsho David (Dovud) ning o’g’li bo’lib, mil. old. 1015–975 yillarda, ya’ni 40 yil taxtda o’tirgan.

XIX asr boshlarida xonlikda paxtani qayta ishlash va to’qimachilik hunarmandchiligi yaxshi rivojlangan bo’lib 27 ta ipak to’quvchi, 45 ta choponfurush, 28 ta ko’nchi (terini qayta ishlovchi), 72 ta bo’yoqchi, 50 ta etikdo’z, 20 ta zargar mavjud bo’lgan.

Dunyo sivilizatsiyasining muhim markazlaridan bo'lgan va o'zbek davlatchiligining dastlabki tamal toshlari qo'yilgan qadimgi Xorazm tarixi juda katta va murakkab ilmiy muammo sifatida ko'plab olimlarning e'tiborini jalb qilib kelgan. Bu narsani biz uzoq o'tmish sadosi sifatida iz qoldirgan — “Katta Xorazm” davlati tarixini o'rganish misolida ko'rishimiz mumkin.

1910 yili Xiva xoni Isfandiyorxon va bosh vazir Islomxo'ja Sankt-Peterburgga borganlarida ajoyib shodiyonaning ustidan chiqishdi.Saroyda valiahd shahzodaning tug'ilgan kuni nishonlanayotgan ekan. Yaxshiyamki, Isfandiyor garchi xon bo'lsada, yoshligidan qilich yasashga ixlos qo'ygan ekan. O'sha safarda u o'zi yasagan tilla qilichni Peterburgga olib borgandi.

Xorazmshoxlar davlati markazi -Gurganj yirik savdo va madaniy markazga aylangan. Shuningdek, Xazarasp, Kat, Xushmusan, Darg‘on, Savag‘on, Mang‘ishloq, Nuzkat kabi shaxarlari obod shaxarlar qatoriga kirgan

Jaloliddin Manguberdi to umrining oxirigacha Xorazmshohlar davlatini qayta tiklash, mo‘g‘ullardan ozod etish istagi bilan harakat qildi.

Jazo otryadi faqat qoʻzgʻolonchilarni emas, balki ularning oila aʼzolari va qarindoshurugʻlarini ham shafqatsiz jazoladi, tinch aholi vakillari oʻldirildi.

Ichan qalʼa qurilishida Xiva meʼmorlari Oʻrta Osiyoda qadimdan qoʻllanib kelgan uslub - inshootlarni roʻparama-roʻpara qurish uslubi ("qoʻsh")dan foydalanishgan.

Elarslon otasi davrida Xorazmning bo’ysundirilgan ko’chmanchi turkman va qipchoq qabilalari yordamida Movarounnahrning ichki ishlariga ham tez-tez aralasha boshladi. 1158 yilda u katta qo’shin bilan Movarounnahrga bostirib kirdi. Bu vaqtda qoraxitoylarga vassal bo’lgan qoraxoniylar ko’chmanchi qarluq qabilalari bilan jang olib borishayotgan edi.