Халқ орасида тарқалган ривоятларда Ҳазорасп - “Минг от” ёки “Минг отлиқлар диёри” сифатида талқин этилади. Қадимий қўлёзма Қалъа XIX аср ўрталарида мамлакат пойтахти Хива билан рақобатлаша оладиган буюк истеҳком, йирик савдо ва маданий марказ даражасига кўтарила олган.

Матмуратов Қурамбой Машарипович 1965 йил Хоразм вилояти Хазарасп туманидаги саноат қишлоғида тўғилган. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2007 йил 23 сентябрдаги Фармонига биноан “DO’STLIK” ордени билан мукофотланган.

IX-XV асрлар Хоразм савдо шаҳарлари тўғрисидаги араб-форс, европа ва эски ўзбек тилидаги манбалар маълумотлари умумий ҳолатда савдо шаҳарларининг хўжалик ҳаёти, мавқеи тўғрисида атрофлича маълумотлар бера олмайди.

Савдо муносабатларининг тараққиёти Хоразмни Буюк Ипак йўлининг Марказий тармоқлари кесишган марказлардан бирига айланишига, турли соҳаларга ихтисослашган айниқса, савдо муносабатлари ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлган савдо марказларининг вужудга келишига олиб келган.

Воҳада тижорат марказларининг пайдо бўлиши ва уларнинг минтақада рўй берган сиёсий-тарихий жараёнларга таъсири, хоразмликларнинг Марказий Осиё ички савдосида тутган ўрни қадимдан жуда катта бўлганлигини ёзма ва археологик манбалар тўлиқ тасдиқлайди.

Хоразмшоҳлар даврида илм-фан ва санъат ривожланди. Салжуқийлар давридаёқ империянинг муҳим маданий ва сиёсий марказларида илм ва адабий фаолият жонланган эди.

X асрга оид бўлган бир қатор тарихий ва археологик ашёвий далиллар Хоразмнинг иқтисодий жиҳатдан тез юксалиш жараёнини бошидан кечирганлигини исботлайди. Ушбу прогрессив жараён Хоразмдаги шаҳарларнинг гуркираб ўсишида ўз аксини топди.

Ёқут ал-Ҳамавийнинг “Муъжам ал-булдон” (Мамлакатлар қомуси) асари қомусий характерга эга бўлиб, унда Ўрта Осиё, хусусан, Хоразм воҳасига оид қимматли маълумотлар мавжуд.

XI-XII асрларда мўғуллар ижтимоий, иқтисодий ва маданий хаётда қолоқ хисобланар эди. Уларда хали уруғ-аймоқчилик муносабатлари кучли бўлиб, асосан чорвачилик, овчилик ва ўзаро товар айирбошлаш, савдо-сотиқ билан шуғулланиб келишган.

ХII аср охирларига келганда Мўғулистонда яшовчи турли қабила ва уруғлар ўртасида сиёсий курашлар авж олган эди. Уларда айниқса уруғ-аймоқчилик муносабатлари кучли бўлиб, асосан кўчманчи чорвачилик, овчилик ва мол айирбошлаш билан кун кечирар эдилар.